Hội thi sáng tạo KHKT tỉnh lần thứ IX: Nhân rộng đề tài sáng tạo khoa học

Thay cho cách truyền thống, tiết học Lịch sử của học sinh lớp 10A1, Trường THPT Uông Bí (TP Uông Bí) đầy hứng khởi, sôi động và hấp dẫn. Tiết học kết hợp phương pháp STEAM với trải nghiệm ở kiểu bài thực hành về văn hóa trong chương trình lịch sử và giáo dục địa phương lớp 10 hiện hành của cô giáo Nguyễn Thị Hương Lan, Trường THPT Uông Bí. Lớp được chia thành 4 nhóm tương ứng với 4 địa danh nổi tiếng: Hạ Long huyền thoại, Huế mộng mơ, Kinh Bắc tình ca, Venice hào hoa. Dưới sự hướng dẫn của cô giáo Nguyễn Thị Hương Lan, các em chủ động tìm hiểu, thiết kế và trình diễn trang phục bản địa; thực hiện một mô hình sản phẩm STEAM về công trình kiến trúc, di sản nổi tiếng của địa phương; đóng vai hướng dẫn viên du lịch… Đồng thời tranh luận, tham gia trò chơi. Kết thúc tiết học, những tờ giấy nhỏ ghi lại điều tâm đắc nhất về bài học được treo lên mô hình cây xanh tư duy. Các giờ học Lịch sử sáng tạo với sự tham gia nhiệt tình của học sinh đã được cô giáo Nguyễn Thị Hương Lan duy trì thực hiện từ năm 2018 tại Trường THPT Uông Bí. Đề tài của cô giáo Nguyễn Thị Hương Lan đã đoạt giải 3 tại Hội thi Sáng tạo KHKT tỉnh lần thứ IX.

Đỗ Minh Quang, lớp 10A1, Trường THPT Uông Bí, chia sẻ: Trong quá trình làm các mô hình, chúng em phải tìm hiểu những kiến thức mới để áp dụng vào thực tế. Đó là điều rất tốt để giúp cho công việc học tập. Bên cạnh được chủ động tìm hiểu kiến thức, chúng em được thoải mái thể hiện sự hiểu biết, tranh luận, phản biện, từ đó giúp ghi nhớ bài học lâu hơn.  

Cô giáo Nguyễn Thị Hương Lan cho biết: Nhiều năm giảng dạy môn Lịch sử, tôi luôn trăn trở làm sao để các tiết học hiệu quả. Tôi đã tìm tòi, nghiên cứu, áp dụng phương pháp STEAM với trải nghiệm ở kiểu bài thực hành về văn hóa trong chương trình lịch sử và giáo dục địa phương. Qua thực tế, phương pháp này đã mang lại hiệu quả tích cực, học sinh hào hứng, chủ động trong tiết học, ghi nhớ kiến thức dễ dàng; có thể áp dụng rộng rãi tại các trường trên địa bàn tỉnh.

Mô hình Khu nuôi biển đa canh, đa giá trị tại huyện Vân Đồn. (Ảnh do đơn vị cung cấp)

Trong lĩnh vực nuôi trồng cũng có những đề tài ấn tượng. Tận dụng các lợi thế, Quảng Ninh hiện có trên 10.000 cơ sở nuôi trồng thủy sản trên biển, sản lượng hằng năm khoảng 45.000 - 50.000 tấn, chiếm khoảng 50-55% tổng sản lượng nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, việc nuôi trồng thủy sản trên biển gặp nhiều khó khăn, như: Chưa có thiết kế mẫu hệ thống bè, cụm bè, hạ tầng; sử dụng vật liệu nổi chủ yếu là gỗ, tre, xốp, phi nhựa… Nhằm khắc phục hạn chế này, năm 2022, Chi cục Thủy sản đã phối hợp với Công ty CP Tập đoàn STP nghiên cứu, thử nghiệm mô hình Khu nuôi biển đa canh, đa giá trị với diện tích 10ha tại đảo Phất Cờ, xã Hạ Long (huyện Vân Đồn). Khu nuôi được thiết kế gồm 4 khu vực chính: Nhà điều hành, nuôi trồng thủy sản, tiền chế biến, du lịch. Các khu vực được liên kết với nhau bằng hành lang và đối tượng nuôi xen canh nhằm hạn chế lây nhiễm dịch bệnh, hỗ trợ lẫn nhau, bảo vệ môi trường. Toàn bộ khu nuôi đều áp dụng vật liệu mới, tiên tiến, có khả năng chịu sóng cấp 5 như: HDPE, inox304… Qua thực tế cho thấy, mô hình nuôi này tận dụng tối đa tài nguyên nước, sản lượng tăng 1,5-2 lần, chi phí nhân công giảm 1/2, thời gian sử dụng 10 năm, giảm chi phí bảo dưỡng. Mô hình còn góp phần mang lại hiệu quả kinh tế cho người nuôi, thúc đẩy nghề nuôi biển phát triển bền vững, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Đề tài này đoạt giải nhất tại Hội thi Sáng tạo KHKT tỉnh lần thứ IX. 

Ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, Chủ nhiệm đề tài, cho biết: Mô hình Khu nuôi biển đa canh, đa giá trị có thể nhân rộng trên các vùng nuôi biển tại Quảng Ninh và cả nước. Đơn vị sẽ đề xuất UBND tỉnh nhân rộng mô hình tại khu vực biển của TP Cẩm Phả và TP Hạ Long trong giai đoạn 2023-2025.

Hội thi Sáng tạo KHKT tỉnh lần thứ IX nhận được 76 đề tài tham gia. Cùng với việc đánh giá chấm điểm trên hồ sơ, để bảo đảm tính chính xác, khách quan, Ban Tổ chức Hội thi đã khảo sát thực tế 17 đề tài. Căn cứ quy định, đề xuất của Ban Tổ chức, UBND tỉnh đã ban hành quyết định xếp giải nhất, nhì, ba và khuyến khích cho 43 đề tài. Việc trao giải cho các tác giả và nhóm tác giả xuất sắc sẽ được tổ chức trong tháng 12 này.