WHO sắp đổi tên bệnh đậu mùa khỉ

WHO dự định đổi tên đậu mùa khỉ (monkeypox) thành MPOX, nhằm tránh gây nhận thức sai lầm về nguồn gốc virus cũng như tạo sự kỳ thị không đáng có.

Quyết định có thể được công bố sớm nhất vào ngày 23/11, tương ứng với các thỏa thuận ban đầu Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra trong suốt mùa hè về việc đặt tên mới cho đậu mùa khỉ.

Theo giới khoa học, sự lây lan của đậu mùa khỉ không liên quan đến loài khỉ. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu cho rằng động vật gặm nhấm là ổ chứa virus tiềm năng nhất. Loài gặm nhấm cũng được cho là nguồn cơn của mầm bệnh đậu mùa đã lây lan cho con người cách đây nhiều thập kỷ tại Congo.

Tuy nhiên, vào năm 1958, khi các nhà khoa học lần đầu xác định virus trong một đàn khỉ ở phòng thí nghiệm, họ quyết định đặt tên nó là đậu mùa khỉ. Như vậy, căn bệnh không bắt nguồn từ khỉ mà được đặt tên do các nhà khoa học xác định virus qua nghiên cứu khỉ trong phòng thí nghiệm.

Trước đó, các quan chức cấp cao của chính quyền Joe Biden cũng hối thúc nhà lãnh đạo WHO đổi tên căn bệnh, cho biết Mỹ sẽ có hành động đơn phương nếu cơ quan quốc tế không làm việc kịp thời.

Theo truyền thống, WHO hoạt động như cơ quan điều phối toàn cầu về sức khỏe cộng đồng. Tổ chức có quyền tuyên bố các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe và đề xuất tên bệnh, sau đó được quốc gia riêng lẻ áp dụng.

Tuy nhiên, trong nhiều tháng, chính quyền Biden và nhiều nhà khoa học đã lo lắng tên virus này làm gia tăng sự kỳ thị, đặc biệt đối với người da màu. Việc chậm trễ đặt tên mới cho mầm bệnh đang cản trở chiến dịch tiêm chủng từ đầu mùa hè.

Ngoài ra, các chuyên gia y tế công cộng và nhà hoạt động LGBT cũng kêu gọi thay đổi tên virus này kể từ khi nó lan rộng vào mùa xuân. Họ lập luận tên gọi đậu mùa khỉ là không chính xác, tạo định kiến về phân biệt chủng tộc đối với người châu Phi và gây bất lợi cho phản ứng toàn cầu.

Y tá cầm một lọ vaccine đậu mùa khỉ tại Sở Y tế Công cộng Quận Mecklenburg, Bắc Carolina, ngày 20/8. Ảnh: Politico

Hồi tháng 6, một nhóm nhà khoa học cũng đưa ra tuyên bố chung, kêu gọi cộng đồng y khoa thế giới ngừng coi đậu mùa khỉ là bệnh của người châu Phi. Họ lên án cách đưa tin về đợt bùng phát của truyền thông, chỉ ra rằng nhiều hãng thông tấn châu Âu đã sử dụng hình ảnh người châu Phi để minh họa cho một làn sóng dịch hầu như chỉ ảnh hưởng đến đàn ông da trắng. Các nhà khoa học cho rằng việc đổi tên mầm bệnh là bước đầu để giải quyết các định kiến.

Virus đậu mùa khỉ bắt đầu lây lan nhanh chóng ở Mỹ vào tháng 5, bệnh nhân chủ yếu là đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới. Tháng 8, Nhà Trắng cố gắng tăng cường năng lực đối phó mầm bệnh, chỉ định điều phối viên để xử lý đợt lây lan. Đến nay, quốc gia này ghi nhận gần 30.000 ca nhiễm, theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh. Thông qua chương trình tiêm chủng, cuộc khủng hoảng dường như hạ nhiệt, các ca mắc mới giảm nhanh chóng.

Toàn thế giới hiện ghi nhận hơn 80.000 ca đậu mùa khỉ, trong đó 79.000 ca ở các khu vực trước đây chưa từng bùng dịch. Việt Nam hiện có hai ca nhiễm, chưa ghi nhận ca tử vong.

Theo Thục Linh (Theo Politico)/vnexpress.net