Uông Bí những chuyển biến tích cực trong công tác dân số

Trong những năm qua, công tác dân số tại thành phố Uông Bí đã có nhiều chuyển biến tích cực và đáng ghi nhận. Nhờ sự chỉ đạo sát sao của chính quyền địa phương cùng với sự vào cuộc đồng bộ của các ngành, các cấp, công tác dân số không chỉ dừng lại ở việc kiểm soát mức sinh mà còn hướng đến nâng cao chất lượng dân số, đảm bảo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Học sinh Trường THCS Nguyễn Văn Cừ ngoại khóa tìm hiểu về chính sách dân số.

Uông Bí là một trong năm huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đạt và duy trì mức sinh thay thế. Thành phố đã đảm bảo cung cấp đầy đủ, đa dạng, kịp thời, an toàn, thuận tiện và chất lượng các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, góp phần thực hiện thành công Kế hoạch triển khai Chiến lược Dân số Việt Nam tại tỉnh Quảng Ninh nói chung và trên địa bàn thành phố Uông Bí giai đoạn 2020 - 2025 nói riêng.

Nhờ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm duy trì mức sinh thay thế, cơ cấu dân số thành phố đã có nhiều chuyển biến ổn định. Năm 2024, tỷ suất sinh toàn thành phố là 10,64‰; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên đạt 0,63%. Mức sinh trung bình đạt 1,5 con/phụ nữ, mức sinh duy trì hợp lý là 2,1 con/phụ nữ. Các biện pháp tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của người dân về kế hoạch hóa gia đình tiếp tục phát huy hiệu quả. Tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên giảm còn 5,54%, thấp hơn mức trung bình toàn tỉnh.

Bên cạnh đó, thành phố đặc biệt chú trọng đến việc điều chỉnh cơ cấu dân số, nhất là giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong năm vừa qua, tỷ số giới tính khi sinh là 5.709 bé trai/5.259 bé gái, tương đương 108,6 bé trai/100 bé gái, có sự cải thiện so với tỷ lệ 5.933 bé trai/5.433 bé gái của năm trước. Kết quả này có được nhờ các chiến dịch truyền thông về bình đẳng giới và quyền của trẻ em gái được thực hiện thường xuyên và sâu rộng.

Tuyên truyền công tác dân số tại Trường THCS Phương Nam.

Không chỉ quan tâm đến số lượng, công tác dân số tại Uông Bí còn tập trung nâng cao chất lượng dân số. Các chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh được triển khai hiệu quả, với 99,2% phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh và 96,7% trẻ sơ sinh được sàng lọc sau sinh, giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh, đảm bảo trẻ em sinh ra được phát triển khỏe mạnh.

Công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản cũng được chú trọng thông qua nhiều mô hình tư vấn, hỗ trợ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Tỷ lệ phụ nữ mang thai được quản lý thai sản đạt 100%, trong đó 100% ca sinh được thực hiện tại các cơ sở y tế an toàn. Việc tiêm chủng và bổ sung dinh dưỡng cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai được thực hiện đầy đủ, góp phần nâng cao thể chất cho thế hệ tương lai.

Hiện nay, Uông Bí đang trong thời kỳ “dân số vàng” với 82.880 người trong độ tuổi lao động, chiếm 62,7% tổng dân số. Đây là cơ hội lớn để phát triển kinh tế - xã hội nếu nguồn lao động được đào tạo bài bản và có tay nghề cao. Thành phố đã tích cực triển khai các chương trình đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng cho lao động trẻ. Từ năm 2010 đến 2024, thành phố đã tổ chức 55 lớp dạy nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho 1.811 lao động nông thôn, trong đó có khoảng 600 thanh niên tham gia học nghề. Nhờ đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 54% năm 2010 lên trên 90% vào năm 2023. Hằng năm, thành phố giải quyết việc làm cho từ 2.000 đến 2.500 thanh niên.

Cùng với đó, nhiều chính sách hỗ trợ việc làm và khởi nghiệp cho thanh niên cũng đã được triển khai, nhằm phát huy hiệu quả lợi thế dân số vàng, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp và tránh lãng phí nguồn nhân lực.

Dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác dân số tại Uông Bí vẫn đang đối mặt với một số khó khăn, thách thức như: chênh lệch mức sinh giữa các vùng và các nhóm đối tượng; nguy cơ không đạt mục tiêu duy trì mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc; tỷ số giới tính khi sinh còn chưa ổn định. Trình độ chuyên môn và kỹ năng truyền thông, vận động của một bộ phận cán bộ dân số còn hạn chế.

Sinh hoạt CLB tiền hôn nhân tại phương Bắc Sơn.

Một số người dân còn thiếu kiến thức đầy đủ về các biện pháp tránh thai, dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, phá thai. Hiện tượng tảo hôn vẫn còn tồn tại; tình trạng mang thai và sinh con ở tuổi vị thành niên tuy có giảm nhưng chưa thật sự bền vững. Tình trạng sinh dày, sinh nhiều gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và con vẫn diễn ra ở một số địa phương.

Một số Trạm Y tế xã, phường hiện chưa có nhân lực để cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình lâm sàng tại chỗ, còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ tuyến trên. Trang thiết bị, dụng cụ phục vụ hoạt động dân số tại y tế cơ sở còn thiếu thốn, chưa đáp ứng được nhu cầu. Việc cung cấp phương tiện tránh thai qua kênh xã hội còn hạn chế.

Trong thời gian tới, để nâng cao hơn nữa chất lượng dân số, thành phố cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và y tế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, các ban ngành và toàn thể nhân dân sẽ là yếu tố then chốt giúp Uông Bí tiếp tục duy trì và phát triển những thành quả đã đạt được, hướng tới một cơ cấu dân số ổn định, chất lượng và bền vững.

Phương Lan