Một số giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển kinh tế gắn với thực hành tiết kiệm trong điều kiện hiện nay

Trong tiến trình đổi mới toàn diện đất nước, tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển kinh tế gắn liền với thực hành tiết kiệm tiếp tục là kim chỉ nam cho mọi chủ trương, chính sách. Đó không chỉ là định hướng chiến lược lâu dài mà còn là giải pháp cấp thiết để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Tư tưởng Hồ Chí Minh từ lâu đã thể hiện tầm nhìn sâu rộng và giá trị vượt thời đại.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, việc nghiên cứu, thấm nhuần và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển sản xuất gắn liền với thực hành tiết kiệm trở nên đặc biệt cấp thiết. Đây vừa là định hướng chiến lược mang tính lâu dài, vừa là giải pháp trực tiếp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững. Để khai mở tiềm năng đất nước và đưa nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phát triển đúng hướng, chúng ta cần gắn liền mở rộng sản xuất với yêu cầu tiết kiệm, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và hạn chế tối đa các biểu hiện quan liêu, trì trệ trong hệ thống quản lý cũng như toàn xã hội.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Xưởng may 10, Người góp ý kiến về cách cắt may sao cho nhanh, tiết kiệm, đảm bảo chất lượng. Ảnh tư liệu

Thực tiễn cho thấy, nếu không quyết liệt giảm thiểu và từng bước xóa bỏ tình trạng lãng phí – cả trong khu vực công lẫn tư – thì không thể hình thành một nền kinh tế mạnh và có khả năng cạnh tranh quốc tế. Việc chuyển hóa tư tưởng tiết kiệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh thành hệ thống chính sách, pháp luật cụ thể và hành động nhất quán là một yêu cầu tất yếu. Đây là nhiệm vụ trọng yếu của cả hệ thống chính trị, đồng thời cũng là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên và mọi công dân. Nhận thức đúng tầm quan trọng của cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Đảng ta đã xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và đầy thách thức.

Trong triển khai thực tiễn, cần coi trọng giáo dục, đào tạo và xây dựng văn hóa tiết kiệm – công vụ liêm chính. Tư tưởng Hồ Chí Minh về “cần, kiệm, liêm, chính” không chỉ là khẩu hiệu đạo đức mà còn là nền tảng để xây dựng nền hành chính tinh gọn và hiệu quả. Các cơ quan công quyền cần đưa nội dung tiết kiệm vào chương trình đào tạo cán bộ, công chức, viên chức ngay từ khi còn trong trường chính trị hoặc đào tạo chuyên môn. Tiết kiệm không chỉ thuộc về vật chất, mà còn là tiết kiệm thời gian, giấy tờ, thủ tục và sức lao động. Ý thức rằng mọi hành vi lãng phí – dù là tài chính hay thời gian – đều phản tác dụng với lợi ích dân tộc sẽ góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân. Song song, cộng đồng xã hội – người dân và doanh nghiệp – cũng cần được khuyến khích tham gia các phong trào tiết kiệm, từ tiết kiệm điện, nước, hạn chế rác thải nhựa, đến cải cách thủ tục hành chính nhằm giảm chi phí thời gian.

Một nội dung quan trọng khác là minh bạch tài chính, quản lý ngân sách và đầu tư công hiệu quả. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh sử dụng hợp lý và tiết kiệm nguồn lực quốc gia chính là đầu tư cho tương lai. Hiện nay, Nhà nước đang đẩy mạnh tối ưu hóa quy trình giải ngân, ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo vào quản lý dự án hạ tầng. Các hệ thống số cho phép công khai tiến độ, kiểm soát tài chính, giảm thiểu sai mục đích sử dụng vốn. Việc phân tích dữ liệu bằng AI có thể phát hiện sớm nguy cơ lãng phí để điều chỉnh kịp thời, qua đó thể hiện rõ nét tinh thần tiết kiệm theo tư tưởng Hồ Chí Minh: đầu tư đúng chỗ, đúng lúc, không để thất thoát.

Song song với đó, công tác chống tham nhũng và lãng phí cần được thực hiện thông qua hệ thống giám sát chặt chẽ. Hồ Chí Minh từng coi tham nhũng, lãng phí là “giặc nội xâm” – một nguy cơ làm suy yếu quốc gia từ bên trong. Vì vậy, pháp luật cần đảm bảo cơ chế thanh tra, kiểm toán độc lập, kết luận phải công khai, minh bạch và dễ tiếp cận để người dân, báo chí và xã hội giám sát. Những trường hợp vi phạm phải được xử lý công khai, nghiêm minh, tạo tính răn đe. Đồng thời, cần khuyến khích người dân tham gia tố giác hành vi lãng phí qua các kênh chính thống, qua đó hình thành sức mạnh cộng đồng trong cuộc đấu tranh chống tiêu cực.

Bên cạnh quản lý nhà nước, việc khuyến khích sản xuất hiệu quả và phát huy vai trò khu vực kinh tế tư nhân có trách nhiệm cũng mang ý nghĩa quan trọng. Hồ Chí Minh từng đề cao vai trò của nhiều thành phần kinh tế, miễn là phục vụ lợi ích dân tộc. Ngày nay, chính sách nhà nước kiến tạo tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực, hỗ trợ đổi mới sáng tạo, nhưng đồng thời phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm và tính minh bạch. Khi doanh nghiệp ý thức rằng tiết kiệm chi phí và tài nguyên chính là cách để tăng lợi nhuận bền vững, thì tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển gắn với tiết kiệm được vận dụng một cách sinh động.

Một phương diện khác cần nhấn mạnh là tiết kiệm tài nguyên gắn với phát triển bền vững môi trường. Việt Nam đặt mục tiêu tiết kiệm năng lượng từ 5–7% đến năm 2025, đây là minh chứng cho việc cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Không chỉ dừng lại ở các chiến dịch tiết kiệm điện, nước trong hộ gia đình, mà còn mở rộng tới công sở, trường học, bệnh viện và doanh nghiệp. Đầu tư hạ tầng xanh, phát triển công nghệ tiết kiệm năng lượng, xây dựng đô thị bền vững vừa đem lại lợi ích kinh tế, vừa bảo vệ môi trường sống cho các thế hệ mai sau.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về tiết kiệm là một giá trị lý luận và thực tiễn mang tầm chiến lược. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, những nguyên tắc “cần, kiệm, liêm, chính”, chống tham ô, lãng phí, phát triển sản xuất đi đôi với tiết kiệm nguồn lực vẫn giữ nguyên tính thời sự. Thực hành tiết kiệm không có nghĩa là cắt giảm hay kìm hãm tăng trưởng, mà chính là thúc đẩy tăng trưởng bền vững, giảm thiểu thất thoát, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trước yêu cầu phát triển nhanh, bền vững và toàn diện, bài học từ tư tưởng Hồ Chí Minh cần được chuyển hóa thành hành động cụ thể. Từ việc giáo dục ý thức tiết kiệm trong cộng đồng đến cải cách thể chế, minh bạch đầu tư công và nâng cao đạo đức công vụ, tất cả đều là những bước đi hiện thực hóa di sản tư tưởng vĩ đại của Người. Đây không chỉ là nhiệm vụ của bộ máy nhà nước, mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Khi lý luận gắn liền với hành động, đất nước mới có thể phát triển giàu mạnh như khát vọng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại.                              

Nguyễn Thị Hải Ninh (Trường Đào tạo cán bộ Nguyễn Văn Cừ)

Theo baoquangninh.vn