Hai hũ đồng phát hiện ở Yên Tử có thể liên quan đến một tông phái tu hành thời Trần

Hiện cả hai hũ đồng đã không còn nằm trong địa tầng khi được phát hiện mà đã được di dời, nhấc lên, làm sạch sơ bộ và tạo hố có kích thước 2m x 1m x 1m để đặt lại. Cả hai hũ đồng được chôn trong cùng một khu vực ở độ sâu khoảng 50-70cm so với mặt nền, nằm cách nhau khoảng 70-80cm.

Xung quanh hai hũ đồng có đất sét trắng, bên trên là đất đồi màu vàng, nâu và đá phiến. Không phát hiện dấu tích hay mảnh vỡ gạch, ngói, gốm sứ xung quanh. Cả hai hũ đồng đều bị vỡ một mảng lớn bên thân do lực tác động khi đào đất, có thể nhìn thấy di cốt xương bên trong. Do đó, một phần tạp chất là đất đồi và nước lẫn vào bên trong hũ. Hai hũ đều được làm bằng chất liệu đồng, có hình dáng và kỹ thuật chế tác tương tự nhau và đều có hai phần: Thân và nắp đậy có núm tròn, tạo dáng hình búp sen.

Một hũ còn rõ vết gắn giữa thân và nắp một hợp chất màu xám nhạt và xám đen ở vành ngoài nắp và vai hũ. Một hũ khác cho thấy rõ một thanh đồng tròn dài xuyên qua đường kính nắp và miệng hũ để khóa nắp. Phần đáy của một hũ đồng đã có dấu hiệu bị oxy hóa nghiêm trọng. Hai hũ đồng đều có kích thước cao (cả núm) khoảng 23cm; chiều rộng ngang thân khoảng 20cm.

Nhận định sơ bộ, hai hũ đồng này có thể có niên đại thời Trần, thế kỷ XIII-XIV. Phần xương cốt bên trong có thể thuộc về hai người có mối liên hệ gần gũi về gia đình hoặc một tông phái tu hành thời Trần tại khu vực Am Hoa trên núi Yên Tử.

Việc phát lộ hai di vật hũ đồng nói trên tại địa điểm Am Hoa thuộc Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử ẩn chứa giá trị nhiều mặt về lịch sử văn hóa, khoa học; góp phần nghiên cứu, bổ sung và hỗ trợ quá trình xây dựng hồ sơ Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh - Bắc Giang và Hải Dương) trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới trong thời gian tới.