Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, tiếng Anh được coi là "chìa khóa" mở ra nhiều cơ hội phát triển cho thế hệ trẻ. Việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học đang trở thành xu hướng tại nhiều quốc gia, giúp học sinh tiếp cận tri thức, nâng cao kỹ năng giao tiếp và chuẩn bị hành trang cho tương lai. Để thực hiện, cần một lộ trình phù hợp với sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Giờ học tiếng Anh của học sinh Trường tiểu học Dĩnh Kế, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. (Ảnh THANH HÀ)

Viện trưởng Khoa học giáo dục Việt Nam, GS, TS Lê Anh Vinh nhìn nhận: Chất lượng giảng dạy tiếng Anh trong nhà trường được cải thiện trong 10 năm qua, góp phần nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh. Để khuyến khích học sinh học tiếng Anh, chúng ta không chỉ đưa ra khẩu hiệu: “Tiếng Anh là môn học quan trọng” mà cần tiếp cận theo hai phương diện, đó là đáp ứng nhu cầu thực tế và nâng cao chất lượng giảng dạy. Cần nhìn nhận việc dạy-học ngoại ngữ trong bối cảnh toàn cầu, nơi ngoại ngữ không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là phương tiện tiếp cận tri thức. Sử dụng tiếng Anh trong giảng dạy các môn học sẽ tạo ra môi trường ngôn ngữ tự nhiên, giúp học sinh phát triển tư duy đa chiều và khả năng thích ứng với thách thức.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương cho biết: Những năm học qua, Hà Nội đã cử hàng trăm giáo viên có năng lực ngoại ngữ tốt đi đào tạo, học kinh nghiệm của các nước có nền giáo dục tiên tiến. Sau khi trở về, nhóm giáo viên thành lập các câu lạc bộ để tiếp tục sinh hoạt, tập huấn cho giáo viên các trường ngoại thành.

Thời gian tới, ngành giáo dục sẽ chú trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ giáo viên các bộ môn khác để có thể dạy song song ngoại ngữ cùng môn Toán, Khoa học tự nhiên. Đồng thời, khắc phục tình trạng thiếu giáo viên bằng cách tuyển mới, ký hợp đồng cũng như liên kết với các trung tâm ngoại ngữ nhằm bù đắp thiếu hụt nhân lực. Khi đứng lớp, yêu cầu đầu tiên đối với đội ngũ nhà giáo là phải nỗ lực bồi đắp kiến thức thường xuyên để giỏi chuyên môn, có kỹ năng, phương pháp sư phạm. "Không thể để các bậc cha mẹ, học sinh đánh giá, thầy cô dạy còn phát âm sai", ông Trần Thế Cương nhấn mạnh.

Cô giáo Lê Thị Thanh Huyền, giáo viên Trường tiểu học Châu Sơn (huyện Ba Vì, Hà Nội) nhận định: Việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học hoàn toàn khả thi nhưng cần một lộ trình dài và sự phối hợp từ nhiều nguồn lực xã hội, trong đó giáo viên tiếng Anh là lực lượng tiên phong và nòng cốt.

Theo cô Huyền, giáo viên tiếng Anh cần được đào tạo những khóa học về giảng dạy các môn văn hóa bằng tiếng Anh. Điều này sẽ góp phần sớm thực hiện được mục tiêu xây dựng trường học song ngữ.

Tuy nhiên, theo giảng viên Trường đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội) TS Trần Thị Lan Anh, nếu không thay đổi cách kiểm tra, đánh giá thì phương pháp của giáo viên sẽ không thay đổi. Ngoài ra, giáo viên cần cải thiện năng lực giao tiếp, phát âm và cần thêm hỗ trợ tài chính, chứng chỉ để công nhận nỗ lực của giáo viên trong việc nâng cao năng lực.

Giảng viên Trường đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội), TS Nguyễn Thu Lệ Hằng cho rằng: Cần tăng cường giao tiếp và tương tác hai chiều cho học sinh thông qua nhiều hình thức như: Tranh biện, trình bày, báo cáo thông qua việc học. Các hình thức đánh giá cần phát huy được năng lực sử dụng ngôn ngữ trong cuộc sống. Cùng với đó, cần tăng cường ứng dụng Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tăng sự tiếp cận của học sinh các vùng, miền, nhất là các vùng khó khăn. Từ đó, tạo ra hệ thống trực tuyến để học sinh có thể làm việc được, kể cả đối với các bạn ở nước ngoài.

Theo TS Nguyễn Thị Mai Hữu, Trưởng ban Quản lý Đề án ngoại ngữ quốc gia, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các chính sách liên quan đến phát triển ngoại ngữ đang là nhu cầu cấp bách cho tất cả các trường từ phổ thông đến đại học. Với xuất phát điểm và điều kiện của mỗi cơ sở giáo dục là khác nhau, để đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, cần phải chuẩn bị các bước để hiện thực hóa điều đó. Mục tiêu đến năm 2045, các trường học có thể sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, phục vụ dạy-học các môn học khác và giao tiếp trong nhà trường.

Có thể thấy, để đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, đòi hỏi sự cam kết lâu dài từ toàn hệ thống giáo dục, gia đình và xã hội. Các trường học cần đổi mới toàn diện từ nâng cao chất lượng đội ngũ đến thay đổi tư duy học tập. Khi tiếng Anh trở thành công cụ giao tiếp, học sinh Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội vươn xa và khẳng định vị thế quốc tế.

Theo nhandan.vn