Chỉ thị số 21/CT-TTg, ngày 26/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH THAN

Thời gian qua, các Bộ, ngành, địa phương đã có nhiều cố gắng trong quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh than; tình trạng khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép đã giảm, việc tiêu thụ than bất hợp pháp đã được hạn chế, góp phần cho ngành công nghiệp than phát triển bền vững, đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước và góp phần tích cực trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, việc khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép vẫn còn diễn ra và tiềm ẩn nguy cơ tái diễn; tình trạng vi phạm quy định về an toàn lao động và bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh than còn khá phổ biến; hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về hoạt động sản xuất, kinh doanh than còn hạn chế; công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác, chế biến và kinh doanh than chưa được quan tâm đúng mức.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là do: Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng ở Trung ương và địa phương, đặc biệt là giữa các địa phương có hoạt động sản xuất, kinh doanh than chưa chặt chẽ; có hành vi tiếp tay, bao che của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh than; việc xử lý những vi phạm trong hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển, chế biến và kinh doanh than còn chưa nghiêm, chế tài xử phạt chưa đủ mạnh; thêm vào đó do tài nguyên than phân bố trên diện tích rộng, địa hình phức tạp và lợi nhuận bất chính từ than rất lớn.

Thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 25 tháng 4 năm 2011 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; đồng thời để triển khai Luật Khoáng sản năm 2010, nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị liên quan tập trung thực hiện một số nhiệm vụ sau đây:

1. Các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép; xử lý nghiêm theo quy định đối với cán bộ, công chức, viên chức có hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh than trái phép.

2. Bộ Công Thương

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương rà soát, điều chỉnh Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong năm 2015; chỉ đạo và hướng dẫn các đơn vị thực hiện các dự án theo đúng Quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

- Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thường xuyên theo dõi việc thực thi pháp luật trong hoạt động sản xuất và kinh doanh than; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong quá trình thực hiện Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

- Rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động kinh doanh than nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh than; rà soát, sửa đổi bổ sung Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 12 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo hướng tăng mức xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ và tiêu thụ hàng hóa là khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp.

- Định kỳ tổ chức thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện sản xuất và kinh doanh than, công tác bảo đảm an toàn lao động trong hoạt động sản xuất than; kiểm tra các điểm khai thác, vận chuyển, chế biến, các bãi tập kết, mua bán than nhằm phát hiện và xử lý kịp thời việc khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép.

- Phê duyệt biểu đồ cấp than cho sản xuất điện từ nguồn than trong nước do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng công ty Đông Bắc sản xuất và chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam mua than trong nước cho sản xuất điện từ hai đơn vị này.

3. Bộ Tài nguyên và Môi trường

- Đẩy nhanh tiến độ thẩm định, cấp phép để thực hiện các đề án thăm dò, dự án đầu tư mỏ than theo tiến độ theo Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tại vùng than Quảng Ninh, trước mắt chỉ cấp Giấy phép thăm dò, khai thác cho Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng công ty Đông Bắc theo Quy hoạch đã được duyệt.

- Rà soát, khoanh định và công bố khu vực khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ đối với than theo quy định (đặc biệt là khu vực lộ vỉa than nhỏ lẻ trong ranh giới các mỏ than nằm xen kẽ trong các khu dân cư đã giao cho ngành than quản lý, khai thác).

- Tập trung thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường trong khai thác, vận chuyển và kinh doanh than.

4. Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương liên quan nghiên cứu, đề xuất các biện pháp liên quan đến quản lý tài chính (hóa đơn, thuế, phí, lệ phí) nhằm nâng cao hiệu quả việc ngăn chặn gian lận thương mại trong hoạt động kinh doanh than, đặc biệt là hoạt động xuất khẩu than.

5. Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, Bộ đội Biên phòng phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan (Quản lý thị trường, Công an,...) tăng cường kiểm tra, kiểm soát các tuyến biên giới, vùng biển và hải đảo để kịp thời ngăn chặn việc kinh doanh, xuất khẩu than trái phép, đặc biệt là thông qua đường biển.

6. Bộ Công an chỉ đạo lực lượng Công an (đặc biệt là Công an các tỉnh biên giới) phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan (Quản lý thị trường, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng,...) tăng cường các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh theo quy định đối với các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại trong hoạt động kinh doanh than trên đất liền và các vùng nước thủy nội địa.

7. Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và cơ quan liên quan rà soát, hoàn thiện các quy định của pháp luật về hình sự đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh khoáng sản trái phép theo hướng tăng nặng hình phạt đối với các hành vi khai thác, kinh doanh than trái phép.

8. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có hoạt động sản xuất, kinh doanh than

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước trong hoạt động sản xuất và kinh doanh than để ngăn chặn, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật việc khai thác, chế biến, vận chuyển, tập kết và kinh doanh than trái phép.

- Khẩn trương hoàn thành việc cập nhật, điều chỉnh hoặc lập và phê duyệt Quy hoạch các bến cảng, kho bãi kinh doanh than trên địa bàn quản lý theo thẩm quyền.

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển kinh tế - xã hội địa phương có liên quan tới tài nguyên đảm bảo phát triển hài hòa giữa địa phương và ngành than. Hạn chế tối đa việc cấp phép các dự án phát triển kinh tế - xã hội chồng lấn với diện tích khoáng sàng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030.

- Chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương (Thuế, Quản lý thị trường, Tài nguyên và Môi trường, Công an, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng, Hải quan) đẩy mạnh kiểm tra việc thực hiện quy định về môi trường đối với các dự án khai thác, chế biến than trên địa bàn; kiểm tra các tuyến đường vận chuyển, bến bãi, cảng biển tập kết than; duy trì thường xuyên các lực lượng tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường bộ, sông, biển để phát hiện, xử lý kịp thời các trường hợp kinh doanh than trái phép theo quy định.

- Thường xuyên tổ chức kiểm tra, xử lý các điểm khai thác, kinh doanh than trái phép; chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ nếu để xảy ra các hành vi khai thác, kinh doanh than trái phép ở địa phương.

9. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh chủ trì cùng với hai đơn vị được phép khai thác than trên địa bàn là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng công ty Đông Bắc phối hợp với các tỉnh, thành phố có liên quan đến hoạt động sản xuất và kinh doanh than ký Quy chế phối hợp trong công tác quản lý, trao đổi thông tin để kiểm tra, kịp thời xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về khai thác, kinh doanh than.

10. Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Đông Bắc

- Quản lý chặt chẽ ranh giới mỏ được giao; tăng cường công tác quản lý nguồn than từ nơi khai thác, trên đường vận chuyển đến các bãi, cảng tiêu thụ; quản lý tốt các phương tiện vận chuyển than đi tiêu thụ nội địa; quản lý chặt chẽ đất đá thải mỏ, bã sàng, đá xít có than.

- Khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các đề án thăm dò, dự án đầu tư mỏ than theo quy hoạch, trình cơ quan có thẩm quyền cấp phép theo quy định.

- Rà soát, hoàn thiện quy chế cung cấp than cho các hộ tiêu thụ trong nước; tăng cường kiểm tra để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo quy định các hoạt động khai thác, kinh doanh than trái phép trong ranh giới quản lý được giao.

- Chủ động phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng và triển khai thực hiện tốt quy chế phối hợp trong việc quản lý, bảo vệ tài nguyên, ranh giới mỏ được giao; thường xuyên cung cấp thông tin có liên quan cho địa phương có hoạt động sản xuất, kinh doanh than về các quy định tiêu thụ than để phối hợp quản lý các hoạt động khai thác, kinh doanh than.

- Tăng cường công tác chế biến để nâng cao chất lượng than đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước, giảm tồn kho các loại than chất lượng thấp.

- Chỉ đạo các đơn vị thành viên thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn lao động, các quy định của pháp luật về khoáng sản và pháp luật khác có liên quan trong hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và kinh doanh than.

11. Trước ngày 31 tháng 01 hàng năm, các Bộ, ngành và địa phương liên quan báo cáo việc thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị này và gửi về Bộ Công Thương để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm Chỉ thị này./.