Người "truyền lửa" cho làn điệu chèo cổ

Mê hát chèo từ khi còn nhỏ nên cứ nghe thấy hát chèo ở đâu là bà Bùi Thị Nhàn, phường Nam Khê, TP Uông Bí, cũng phải đi xem cho bằng được. Đến nay, dù tuổi đã cao nhưng bà vẫn “một lòng, một dạ” với nghệ thuật hát chèo truyền thống của cha ông.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân ở xã Hiệp Hoà (TX Quảng Yên), lên 7 tuổi, bà Nhàn theo cha mẹ chuyển về phường Nam Khê, TP Uông Bí, sinh sống. Bà tâm sự: "Hồi nhỏ, tôi được mẹ hát ru bằng những làn điệu chèo. Khi lên 14, 15 tuổi, tôi thường được xem, nghe hát chèo của các đoàn văn công tới địa phương lưu diễn. Cứ thế, các làn điệu chèo ngấm vào máu lúc nào không hay...".

Bà Nhàn đang xem lại các làn điệu chèo để chuẩn bị diễn vào dịp Tết Nguyên đán.

Không chỉ đến với chèo bằng tình yêu, bà Nhàn còn được các liền anh, liền chị giàu kinh nghiệm trong làng chèo Quảng Ninh truyền dạy, như: Ngô Thúy Tề, Vũ Đào, Nguyễn Thị Môn... Nhờ đó, bà Nhàn đã thuộc làu các vở chèo cổ: Lưu Bình - Dương Lễ, Phạm Công - Cúc Hoa, Kim Nham, Trương Viên…  Những ngày tháng sau này, mặc dù bận rộn với cuộc sống mưu sinh nhưng những lúc rảnh rỗi, bà Nhàn lại tự viết kịch bản, nhẩm lại các làn điệu chèo để khỏi quên. Năm 2010, từ việc mấy người bạn nhờ bà dạy và luyện hát chèo, bà đã nảy ý tưởng tập hợp những chị em đam mê hát chèo thành lập Câu lạc bộ (CLB) dành cho những người đam mê chèo. Để duy trì hoạt động, các thành viên CLB đã tự đóng góp để trang sắm quần áo, nhạc cụ; thường xuyên tổ chức các buổi biểu diễn phục vụ bà con trong khu phố. Đến nay, CLB Đàn và hát dân ca của TP Uông Bí đã phát triển được 30 thành viên hoạt động rất sôi nổi, tích cực. Nhiều tiết mục biểu diễn của CLB được bà Nhàn lên kế hoạch dàn dựng và luyện tập rất công phu. Thậm chí, bà còn lên kế hoạch chi tiết, tỉ mỉ và cụ thể cho từng người, từng điệu múa… nhờ thế, các thành viên trong CLB đều thuộc, hiểu rõ từng làn điệu và có thể tự tin trình diễn các tiết mục.

Bà Nguyễn Thị Thước, Chủ nhiệm CLB Đàn và hát dân ca TP Uông Bí, cho biết: “Bà Nhàn là một trong số hạt nhân văn nghệ rất năng nổ của CLB. Ngoài thời gian biểu diễn, bà Nhàn cùng các thành viên CLB tập luyện rất tích cực và còn đi giao lưu hát chèo với nhiều địa phương trong tỉnh như Đông Triều, Quảng Yên, hay một số CLB ở tỉnh ngoài như Thái Bình, Hải Dương, Hà Nội. Hiện chúng tôi đang làm hồ sơ đề nghị cấp trên công nhận bà Nhàn là Nghệ nhân dân gian". Ông Nguyễn Văn Năng, Chi Hội trưởng Hội Văn nghệ dân gian TP Uông Bí, đánh giá: “Bà Nhàn là hội viên rất tâm huyết, sở hữu chất giọng truyền cảm nên được giao nhiều vai diễn. Không chỉ là người nhiệt tình trong việc truyền dạy cho nhiều người đến với các làn điệu hát chèo, bà còn vận động, kết nối những người đam mê nghệ thuật chèo để cùng hoà chung sở thích. Bà Nhàn còn hát rất hay xẩm, ca trù”.

Không chỉ truyền dạy các tiết mục chèo cổ cho các thành viên trong CLB, bà Nhàn còn khéo dựng các vở chèo đương đại mang hơi thở của cuộc sống. Tin tưởng rằng, với đam mê cháy bỏng của bà Nhàn và những thành viên trong CLB Đàn và hát dân ca TP Uông Bí, nghệ thuật chèo truyền thống ở đây sẽ không chỉ được bảo tồn, mà nó còn phát triển hơn nữa trong tương lai. Chính những người tâm huyết như bà Nhàn đã và đang “truyền lửa” niềm đam mê nghệ thuật truyền thống, để những làn điệu chèo mãi ngân...

Theo Long Vũ (CTV)/baoquangninh.com.vn