Chăm sóc cây trồng sau ảnh hưởng của mưa bão

Bão số 3 (YAGI) kèm mưa lớn đã làm nhiều diện tích lúa, rau màu và cây ăn quả trên địa bàn thành phố bị ngập lụt. Cây lúa, rau màu và cây ăn quả đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ ngập úng, xói mòn đất và dịch bệnh phát sinh sau mưa bão. Việc chăm sóc cây trồng trở nên vô cùng quan trọng để giúp cây phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu thiệt hại. Sau đây là một số biện pháp chăm sóc, khắc phục thiệt hại và ảnh hưởng sau mưa bão. 

Công tác chăm sóc cây trồng sau mưa bão

 Đối với diện tích lúa trỗ đến chắc xanh bị đổ ngã, cần tiến hành dựng lúa bằng cách túm 3-4 gốc lúa lại với nhau bằng dây mềm như dây chuối, dây rơm, nilon thành hình chân kiềng để tạo thế đứng vững cho cây lúa vào chắc và chín. Với những diện tích lúa giai đoạn làm đòng, chuẩn bị trỗ, cần tiến hành dựng lúa nếu bị đổ rạp. Sau khi thời tiết tạnh ráo, tiến hành phun bổ sung phân bón lá siêu kali theo khuyến cáo của nhà sản xuất để tăng khả năng chống đổ, giúp cây nhanh chóng phục hồi, đứng nhanh và thúc đẩy lúa trỗ thoát; ngừng bón phân đạm và không bón phân lai rai nhằm hạn chế sâu bệnh hại và đổ ngã cuối vụ. Đối với diện tích lúa đã đến thời kì thu hoạch (chín trên 85%), cần tranh thủ thời tiết thuận lợi để thu hoạch với phương châm“xanh nhà hơn già đồng” nhằm giải phóng đất để gieo trồng các cây vụ đông. Đối với diện tích lúa không có khả năng cho thu hoạch, khuyến cáo bà con chuyển đổi sang gieo trồng cây rau màu, cây hàng năm khác có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện canh tác của địa phương.

Đối với cây rau màu, cần tăng cường thực hiện khơi thông dòng chảy, nạo vét mương máng, rãnh thoát nước trên ruộng. Với ruộng không tháo được nước, cần dùng bơm hút hoặc tát cạn nước trong ruộng, không để nước ngập lâu trong ruộng gây thối cây, thối rễ. Khi đã thoát cạn nước, dùng bình bơm nước lã rửa sạch đất, bùn bám trên mặt lá, khi lớp đất mặt đã khô cần xới phá váng, dựng lại các cây con bị nghiêng ngả, nén gốc để cây đứng thẳng, vững; thu dọn tất cả các cây bị dập nát, bị héo không có khả năng hồi phục, cắt tỉa bỏ lá gốc già, rách tướp, vàng úa. Sau 2-3 ngày, có thể hòa loãng 0,2kg lân Supe với 10 lít nước để tưới gốc, kích thích bộ rễ phát triển, phun các chế phẩm sinh học như KH, PennacP, Siêu lân..., lưu ý không tưới sát gốc và để phân dính lên lá để giúp cây nhanh hồi phục. Sử dụng các loại thuốc phòng trừ nấm lở cổ rễ. Theo dõi kịp thời phát hiện và phòng chống các loại sâu bệnh hại.

Đối với cây ăn quả, khẩn trương đào rãnh, khơi thông dòng chảy, bơm hút nước ra khỏi hố, vườn cây; loại bỏ rác bám trên cây để tránh tổn thương và loại bỏ nguồn bệnh; rửa bùn bám trên lá để tăng khả năng quang hợp. Khi vườn cây đã rút nước cần tập trung xới nhẹ, phá váng lớp đất mặt vùng tán cây, giúp đất thông thoáng, khắc phục tổn thương và tái sinh rễ mới. Dùng vôi bột để rắc, phun và tưới thuốc trừ nấm bệnh có hoạt chất Fosetyl Aluminium hoặc Metalaxyl + Mancozeb hoặc Dimethomorph. Đồng thời, sử dụng chế phẩm kích thích ra rễ mới cho cây ăn quả với liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Sau 7-10 ngày, bón bổ sung phân chuồng hoai mục và chế phẩm sinh học (Trichoderma) hoặc phân hữu cơ vi sinh theo chiều tán cây giúp cây phát triển rễ tơ mới. Khi bộ rễ tơ bắt đầu hồi phục (khoảng 10-15 ngày), kiểm tra thấy rễ tơ xuất hiện thì bón phân NPK tổng hợp cân đối, đồng thời có thể phun phân bón lá giúp tăng cường khả năng phục hồi của cây kết hợp tủ gốc bằng rơm rạ hoặc vật liệu che phủ, cách gốc 30-50 cm; tưới đủ ẩm trong những ngày nắng nóng, hanh khô, tránh tình trạng cây mất nước. Các cây bị long gốc cần dậm chặt, vun gốc, sau đó có thể tưới thuốc trừ nấm hoặc các chế phẩm sinh học đối kháng nấm hại bằng loại thuốc có trong danh mục thuốc được phép sử dụng, nồng độ và cách sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Công tác phòng chống sinh vật gây hại

Đối với cây lúa: Kiểm tra theo dõi chặt chẽ diễn biến, mật độ của rầy nâu, rầy lưng trắng để hướng dẫn nông dân phòng trừ kịp thời. Những diện tích có mật độ rầy từ 2.000 con/m2 trên trà lúa giai đoạn trước trỗ, sử dụng một số loại thuốc như: Babsax 300WP, Anvado 100WP, Goldra 250WG, Vuachest 800WG,... Đối với những nơi có mật độ trên 1.000 con/m2 trên các trà lúa giai đoạn sau trỗ, sử dụng một số loại thuốc như Bassa 50EC, Sachray 200WP,... để phun trừ. Trên các diện tích lúa bị đổ ngã, tiến hành dựng lúa, rẽ lúa thành băng, luống nhỏ từ 4-6 hàng lúa, đưa vòi phun xuống sát gốc lúa nơi cư trú của rầy để hiệu quả phòng trừ được cao.

Sâu đục thân hai chấm, theo dõi chặt chẽ mật độ ổ trứng trên lúa giai đoạn làm đòng - trỗ, nhất là lúa trỗ trung tuần tháng 9, diện tích lúa Nếp cái hoa vàng, bao thai và diện tích lúa cấy muộn trỗ đầu tháng 10, để chủ động trong công tác chỉ đạo phòng chống. Cần hướng dẫn nông dân thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, tiến hành ngắt ổ trứng và tiêu hủy; thực hiện phun trừ những diện tích lúa giai đoạn đòng trỗ có mật độ ổ trứng sâu đục thân từ 0,3 ổ/m2 trở lên. Khuyến cáo sử dụng bằng một trong các loại thuốc: Virtako 40WG, Prevathon 5SC,.để phun trừ. Phun khi lúa chuẩn bị trỗ bông, trước trỗ 4 - 5 ngày và khi lúa trỗ bông được 5% số bông.

Sau mưa bão, tỷ lệ bệnh Bệnh bạc lá và đốm sọc vi khuẩn có xu hướng gia tăng. Nếu phát hiện ruộng chớm bị bệnh, cần dừng ngay việc bón phân hóa học, nhất là đạm và thuốc kích thích sinh trưởng; phun phòng trừ bệnh bạc lá bằng các thuốc như Kasagen 250 WP, Linacin 40SL, Kasumin 2SL, Lilacter 0.3SL... Những ruộng bị bệnh nặng cần phun 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 - 7 ngày.

Cần hướng dẫn nông dân kiểm tra, phun trừ những diện tích có tỷ lệ bệnh bệnh khô vằn từ 10% bằng một trong các loại thuốc đặc hiệu như Validacin 5SL, Anvil 5SC, Vanicide 5SL,...

Đối với bệnh đạo ôn cổ bông, khi tỷ lệ bệnh từ 2-2,5% số bông, hoặc ngay khi lúa bắt đầu trỗ và khi lúa đã trỗ đều chỉ đạo nông dân phun trừ bằng các thuốc đặc hiệu như Filia-525SE; Tilbis Super 550SE, Kabum 650WP; Fuji-One 40EC, Difusan 40EC…

Bên cạnh đó, cần thường xuyên theo dõi, kiểm tra, phát hiện kịp thời các loại bệnh do nấm, vi khuẩn, vi rút,... thường phát sinh gây hại trên rau màu sau bão như bệnh lở cổ rễ, bệnh thối thân, bệnh héo xanh; đồng thời, theo dõi các đối tượng dịch hại: bọ xít nâu, sâu cuốn lá, bọ trĩ,… trên cây ăn quả như nhãn vải; sâu vẽ bùa, bọ trĩ, nhện đỏ,… trên cây có múi,…; bệnh loét, bệnh chảy gôm, bệnh khô cành..., đặc biệt trong giai đoạn cây phát lộc non, nở hoa, quả non để phòng trừ kịp thời, hiệu quả.