Dự án phát triển giống mai vàng Yên Tử: Làm sao để nhân rộng diện tích?

So với các loại mai khác, cây mai vàng Yên Tử có những giá trị khác biệt, là loại cây đặc hữu của Yên Tử, sống trong nền khí hậu điều kiện thời tiết á nhiệt đới của miền Bắc nên hoa nở theo chùm và một cây có rất nhiều chùm, mỗi bông hoa có 5 cánh (các loại mai khác là 6 cánh), lộc màu xanh, cánh hoa có màu vàng tươi rất sáng và có mùi thơm nhẹ đặc trưng rất dễ chịu. Đặc biệt cây mai vàng Yên Tử là cây sống lâu năm, có tuổi thọ được hàng trăm năm, dài hơn nhiều các loại mai khác, sức sinh trưởng của cây mạnh, ít sâu bệnh. Chính bởi vậy nên ngay từ khi bắt đầu, dự án phát triển giống hoa mai vàng Yên Tử đã được các đơn vị chuyên môn và TP Uông Bí rất quan tâm, chú trọng, mong muốn phát triển loại hoa này trở thành loại hoa đặc trưng và phổ biến của Yên Tử. Đây cũng là lý do khiến các đơn vị tham gia dự án đều tích cực và hào hứng, cố gắng triển khai tốt các nhiệm vụ của mình. Đến thời điểm này có thể nói dự án đã hoàn thành 90% tiến độ (trừ 2 gói thầu xây lắp đang dở dang là gói xây lắp nhà lưới điều khiển sinh trưởng, nhà lưới ươm cây con và mua thiết bị, máy móc và gói xây lắp các hạng mục phụ trợ (san nền, cổng, hàng rào, kè chắn đất, nhà điều hành, nhà trực). Trong đó các hạng mục quan trọng đều đạt kết quả khá tốt. Đơn cử như việc chuẩn bị cây giống 1 năm tuổi và 3 năm tuổi, cây gốc ghép, cây gieo hạt, trang bị túi bầu và lưới đen che nắng; cung cấp phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và chậu trồng cây; chuyển giao, hoàn thiện công nghệ; đào tạo, tập huấn kỹ thuật… Riêng việc chuẩn bị cây bố mẹ, cây trình diễn, cây gốc ghép và cây gieo hạt đã gần như hoàn thành mục tiêu. Hiện Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đã có sẵn 1.000 cây bố mẹ và 3.000 cây trình diễn (từ 1 năm tuổi và 3 năm tuổi), 20.000 cây gốc ghép (ghép mắt cây mai Yên Tử trên gốc ghép miền Nam), 30.000 cây mai gieo hạt bằng hạt từ hạt thu được từ cây cổ thụ trong rừng Yên Tử và 20.000 cây đang ươm tại vườn. Tất cả đều được chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật được chuyển giao, đang sinh trưởng và phát triển tốt, đã đủ điều kiện để trồng.

Với những kết quả trên có thể nói, hiện nay các bước chuẩn bị để nhân rộng giống hoa mai vàng Yên Tử đã sẵn sàng và rất thuận lợi. Tuy nhiên thực tế việc này lại đang gặp khó khăn. Theo mục tiêu dự án, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm sẽ trồng 5ha mai vàng Yên Tử tại Khu di tích Yên Tử; cung cấp cây giống mai vàng Yên Tử cho 30 hộ dân xã Thượng Yên Công trồng trên diện tích 5ha trong vườn nhà. Tuy nhiên, đến thời điểm này, kết quả của mục tiêu trên đạt được rất nhỏ, riêng mục tiêu chuyển giao cho người dân gần như không triển khai được. Theo khảo sát của TP Uông Bí, hiện Công ty CP Phát triển Tùng Lâm hiện mới trồng được khoảng gần 2ha tại khu vực từ Thiền viện Trúc Lâm lên Tháp Tổ; mới có 4 hộ dân Thượng Yên Công tham gia nhận cây mai vàng về trồng (từ tháng 10-2014) nhưng số lượng cây và diện tích nhỏ, được khoảng gần 1ha. Đáng buồn hơn là việc chăm sóc, phát triển cây mai sau khi trồng chưa được 4 hộ dân này chú trọng đúng mức dẫn đến sinh trưởng và phát triển của cây mai vàng Yên Tử kém. Nguyên nhân của việc này được cho là do trong phạm vi Khu di tích Yên Tử hiện nay không còn nhiều vị trí, diện tích trống, phù hợp để trồng cây mai. Còn đối với người dân, việc không hào hứng với cây mai xuất phát từ tâm lý e ngại về việc chất lượng cây mai thương phẩm và thị trường tiêu thụ loại cây này. Anh Đặng Văn Hoàn, thôn Nam Mẫu cho biết: Mặc dù được cung cấp miễn phí giống cây mai, được hỗ trợ chi phí vận chuyển cũng như được hướng dẫn kỹ thuật trồng chăm sóc cây mai song nói thực là chúng tôi vẫn không dám chắc là mình có thể tạo thế cây mai, điều tiết cho cây nở hoa đúng thời điểm hay không. Và nếu như chúng tôi không làm được việc đó thì đương nhiên không thể bán được mai, cây mai sẽ không mang lại nguồn lợi cho chúng tôi. Đấy là còn chưa nói chúng tôi thực sự chưa biết sẽ tiêu thụ mai ở đâu vì việc mua bán mai vàng Yên Tử tại đây từ trước đến nay cũng chưa phổ biến.

Trước tình hình này, mới đây TP Uông Bí đã yêu cầu Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tiếp tục trồng cây hoa mai vàng Yên Tử tại một số vị trí phù hợp ở Khu di tích Yên Tử, đặc biệt là từ khu vực Tháp Tổ lên An Kỳ Sinh, đồng thời mở rộng trồng trên diện tích rừng Quốc gia Yên Tử. Đơn cử như vị trí đường vành đai bảo vệ, dọc đường vào đến chân di tích Yên Tử, diện tích vừa thu hồi của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Uông Bí để bổ sung vào rừng Quốc gia Yên Tử (hiện diện tích này vừa được khai thác trắng)... Trong đó cây giống để trồng trên diện tích này hoàn toàn bằng các cây giống được phát triển từ hạt của các cây mai vàng gốc trong rừng Yên Tử. Đối với việc nhân rộng diện tích mai vàng Yên Tử trong các hộ dân Thượng Yên Công, xã Thượng Yên Công phải khuyến khích các hộ dân đủ điều kiện tham gia trồng mai vàng Yên Tử, đồng thời mời các hội viên Hội mai vàng Yên Tử tham gia trồng loại cây này. Đây là hướng phát triển rộng mở, hiệu quả bởi hiện nay Hội mai vàng Yên Tử đang có khoảng 80 thành viên, trong đó đều là những người am hiểu, đam mê, hiểu giá trị cây mai vàng Yên Tử.

Có thể nói, dự án phát triển giống mai vàng Yên Tử là dự án có tầm quan trọng và ý nghĩa đối với Yên Tử nói riêng, toàn tỉnh nói chung. Mặc dù có sự tích cực, nhưng tính đến thời điểm này, dự án cũng chưa đạt được mục tiêu cao nhất là nhân rộng diện tích cây mai vàng Yên Tử. Bởi vậy, các đơn vị liên quan cần phải tích cực hơn nữa trong việc thực hiện mục tiêu này.

Theo baoquangninh.com.vn